[BÁO CÁO] 2021-2022 Viên nén – mặt hàng mới nổi của Việt Nam và một số khía cạnh cần quan tâm

Mặc dù đã trở thành mặt hàng quan trọng, đến nay sản xuất và thương mại viên nén chưa nhận được sự quan tâm xứng đáng tại Việt Nam. Các thông tin về thực trạng sản xuất, nguồn nguyên liệu gỗ đầu vào, thực trạng lao động, trình độ công nghệ, phân bố của các cơ sở chế biến viên nén rất hạn chế. Tương tự, thông tin về tình hình xuất khẩu, nhu cầu tiêu thụ, yêu cầu về chất lượng và tính hợp pháp của sản phẩm tại thị trường xuất khẩu hầu nhưng không có. Thiếu thông tin về trong khâu sản xuất và xuất khẩu hạn chế tính minh bạch của chuỗi cung mặt hàng này. Điều này là nguyên nhân cho các rủi ro của chuỗi cung hiện nay.

Minh bạch hóa chuỗi cung có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy mở rộng sản xuất và xuất khẩu. Minh bạch hóa chuỗi cung phù hợp với xu thế của thế giới về sản xuất và thương mại hợp pháp và bền vững về các mặt hàng gỗ. Trong thời gian qua Tổ chức Forest Trends và Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) đã thực hiện nghiên cứu và đưa ra một số ấn phẩm nhằm góp phần làm rõ thông tin về chuỗi cung này (Phúc và Cẩm, 2021a, Tô Xuân Phúc 2021). Bản tin Viên nén – mặt hàng mới nổi của Việt Nam và một số khía cạnh cần quan tâm tiếp tục cập nhật thông tin về chuỗi cung mặt hàng viên nén của Việt Nam, bao gồm thông tin cập nhật về xuất khẩu tới hết 2021. Bản tin cũng cập nhật thông tin về biến động thị trường xuất khẩu trong thời gian gần đây, đặc biệt là những tác động của cuộc xung đột Nga – Ukraine tới cung – cầu viên nén thế giới và ảnh hưởng của cuộc xung đột này tới sản xuất và xuất khẩu viên nén của Việt Nam.

Trong bản tin này thông tin xuất khẩu viên nén của Việt Nam được Nhóm nghiên cứu của các Hiệp hội gỗ và Forest Trends tổng hợp từ nguồn dữ liệu thống kê xuất khẩu của Tổng cục Hải quan. Dữ liệu xuất khẩu viên nén của các nước trên thế giới được thu thập từ nguồn ITC/UNCOMTRADE. Thông tin về tác động của thay đổi cung – cầu viên nén thế giới tới các hoạt động sản xuất và xuất khẩu tại Việt Nam được thu thập thông qua phỏng vấn đại diện một số doanh nghiệp hiện đang trực tiếp tham gia sản xuất và xuất khẩu. Phỏng vấn được thực hiện vào tuần đầu của Tháng 4 năm 2022. Phần 2 dưới đây cập nhật tình hình xuất khẩu viên nén của Việt Nam đến hết 2021.